Wypadek przy pracy – powołanie komisji i sporządzenie protokołu powypadkowego

Gdy dojdzie do wypadku przy pracy, pamiętajmy, iż zespół powypadkowy podejmuje pracę natychmiast po otrzymaniu informacji o zaistnieniu zdarzenia (wypadku).

Do głównych zadań komisji powypadkowej zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (j.t. Dz.U.09.105.870) należy:

• dokonanie oględzin miejsca wypadku, zbadanie stanu technicznego maszyn i innych urządzeń oraz innych okoliczności, które mogły mieć wpływ,
• w razie konieczności sporządzenie szkiców, fotografii miejsca wypadku,
• jeśli stan zdrowia poszkodowanego pozwala, to wysłuchanie jego wyjaśnień,
• zebranie informacji od świadków,
• zasięgnięcie opinii lekarzy, ewentualnie innych specjalistów w zakresie niezbędnych informacji w ocenie wypadku, np. specjalisty w dziedzinie instalacji elektrycznych,
• zabranie wszystkich dowodów dotyczących wypadku,
• dokonanie prawnej kwalifikacji wypadku (ciężki, śmiertelny, zbiorowy, indywidualny),
• określenie działania profilaktycznego,
• wykorzystanie materiałów zgromadzonych przez organy śledcze, jeśli zostały one udostępnione,
• jeżeli wypadek przyjął rozmiar katastrofy bądź zagraża bezpieczeństwu publicznemu, zespół powypadkowy wykorzystuje materiały zgromadzone przez powołanych specjalistów.

Zbieranie informacji jest bardzo ważne w działaniu zespołu powypadkowego. Istotne jest dokonanie oględzin miejsca wypadku, zrobienie fotografii i zabezpieczenie śladów. Pozwala to na zapoznanie się ze stanem technicznym urządzeń i z przebiegiem procesu technologicznego. Istotnym elementem jest również rozmowa z poszkodowanym i świadkami wypadku. Konieczne jest oddzielenie istotnych faktów od własnych interpretacji. W niektórych przypadkach po przeprowadzeniu rozmowy przydatne jest zastosowanie ankiety ze specjalnie przygotowanymi pytaniami, tak samo komisja powypadkowa może zasięgnąć opinii specjalistów w danej dziedzinie.

Kolejny etap to uporządkowanie faktów. Pozwoli to odtworzyć wypadek oraz znaleźć jego przyczyny. Przydatne jest stworzenie sekwencji wypadku. Często dużo łatwiej jest wykonać precyzyjny szkic wypadku niż go opisać. Na tym etapie może powstać kilka wersji wypadku. W znalezieniu właściwej mogą pomóc konfrontacje zeznań, opinia i ekspertyzy biegłych, kolejna analiza zgromadzonych informacji. Logicznie powiązany ciąg zdarzeniowy może wyjaśnić okoliczności wypadku.

Przedstawienie prostymi schematami tzw. „drzewa przyczyn” umożliwia nam wychwycenie przyczyn oraz jakie można podjąć działania profilaktyczne np.:

Jednym z celów działania zespołu powypadkowego jest opracowanie działań prewencyjnych i profilaktycznych na podstawie zgromadzonych informacji o popełnionych błędach i ewentualnych wadach w zakładowym systemie bezpieczeństwa. Należy podjąć odpowiednie działania, aby takie sytuacje nie miały więcej miejsca. Wypadki przy pracy przynoszą straty kadrowe, ale powodują również kosztowny czas przestoju.

Po ustaleniu przyczyn i okoliczności wypadku komisja powypadkowa sporządza protokół powypadkowy. Jeżeli zaistniał wypadek zbiorowy, należy przygotować oddzielny dokument dla każdego poszkodowanego. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (j.t. Dz.U.09.105.870) ma na to 14 dni od momentu zawiadomienia o zdarzeniu. Dopuszcza się przedłużenie tego terminu po podaniu istotnych przyczyn tego opóźnienia (np. śpiączka poszkodowanego, oczekiwanie na opinię specjalisty, ustalenie nowych okoliczności itp.). Protokół powypadkowy i pozostała dokumentacja (np. medyczna, opinia biegłych) trafiają do pracodawcy w celu zatwierdzenia. Członkowie komisji powypadkowej mają prawo zawrzeć odrębne zdanie, wtedy decyduje pracodawca. Pracodawca ma 5 dni na zatwierdzenie protokołu bądź zwraca go do wyjaśnienia albo uzupełnienia. Do obowiązków zespołu należy również zapoznanie poszkodowanego lub jego rodziny z treścią protokołu.

Praca komisji powypadkowej jest bardzo odpowiedzialna. Musi bardzo dokładnie i wnikliwie zbadać sprawę. W swojej pracy nie mogą pominąć żadnych szczegółów.

Po wnikliwej analizie okoliczności i przyczyn zespół powypadkowy powinien jak najszybciej sporządzić protokół powypadkowy, który jest najistotniejszym dokumentem, jest on niepodważalnym dowodem zaistnienia wypadku przy pracy. Stanowi on podstawę do wypłacenia świadczeń, które są często niezbędne na pokrycie kosztów leczenia i rehabilitacji bądź utrzymania członków rodziny zmarłego w wypadku pracownika. Wnioski z protokołu powypadkowego są również bardzo istotne dla pracodawcy, który powinien jak najszybciej podjąć przedsięwzięcia w celu eliminacji kolejnych tego typu zdarzeń.

Opracował:
Tomasz Groszyk
HOSTBHP TOMASZ GROSZYK